Lubo to jej oblicze - - nie byłaby niczem.

Jakby do samej siebie twarzą poniżona

Przestawała być sobą... wszelako to Ona!

I to własny jej obraz – i ten ją zagładza:

Tak Ludzkość, bez Boskości, sama siebie zdradza.

(...)

.... Zarówno w Siewierzu,

Jak w Królewcu wybrzmiewał albo w Sandomierzu,

Gminny, sielski, uczony – kmiecy i królewski –

Ten kasztelański Jana język Czarnoleski.

Język, który na Sądzie popiołów zawoła:

„Uwity jestem z nerwów skrwawionych Anioła

I sądzę was od stopy do włosa, bo jestem

Wszystkich was - razem dechem i moralnym chrzestem!"

 
Więcej na stronie Norwid Chrześcijan... (Emancypacja_Kobiet ())

„Z karafki napić się można, uścisnąwszy ją za szyję i pochyliwszy ku ustom, ale kto ze źródła pije, musi uklęknąć i pochylić czoło.”

Z Lekcji 6 "O Juliuszu Słowackim" i zakończenie wiersza Źródło:

(Człowiek) – – deptał modrą Źródła żyłę

Jakoby wstęgę, która mu sandał oplotła,

Lub szargała się w prochu, gdzie ją stopa wgniotła.

Śmiech człowieka był wściekły - wymowa odrębna:

Coś – jak tętno za trumną noszonego bębna,

Którym wybrzmiewał sarkazm, chrypiąc z nienawiści:

„Patrzcie!... jak Duch-stworzenia obuwie mi czyści!..."

Podziwia potem Syn i błogosławi,

Że takie proste i ładne i czyste –

Tak pierwej Ojciec Swym Aniołem jawi

Błogosławieństwo panience ubogiej,

I proroczymi nawiane skrzydłami

Uiszcza ziarno, aż czasów odłogi

Westchnęły kwiatem... Panno nad Pannami,

Módl się za nami...

fragment z Do Najświętszej Panny Marii LITANIA

i akapit z listu do Joanny Kuczyńskiej (1867)

SŁUSZNIE PANI utrzymuje, że u nas i same Chrześcijaństwo jest na stanowisku entuzjazmu i mazurka. Niestety: Rozum uprzedza prawdziwą wiarę – zawsze – zawsze.

Jest to teologiczny i historyczny pewnik. Któż? wiarę miał wyższą i doskonalszą od Matki Zbawiciela... a przecież CÓŻ? rzekła Aniołowi – czyliż nie zapytała się wedle rozumu ludzkiego, jakże to być może?? I dopiero skoro Anioł Jej na to zapytanie odpowiedział, skłoniła się wielką wiarą swoją. Dlatego to rozum wiarę uprzedza.

PASCHA

Gdzie miłości tak mało, że się nie jednoczą,

Tam trzeba w nienawiści trzeciego człowieka

Połączyć się – tam w krwi się jednej pierwej broczą,

Tam choć w ciosaniu i wbijaniu ćwieka

W całość się zlać fatalnie kłótne muszą wole.

Stąd jest ofiara ciągła i Pascha na stole...

I Barabasz był na chwilę podobny do Chrystusa, ale w oczach tych ludzi, którzy szukali zbrodni. („recenzja”, lipiec1856)

...jako Zbawiciel raz się narodził, tak nie raz, ale milion razy krzyżowany jest w każdym zbawicielstwie, w każdej prawdzie bezinteresownej, bo On korzeniem wszelkiej prawdy jest i był, i będzie, i dopuszcza równąż jej obronę.

Kiedy On, źródło wszelkiej żywotnej prawdy, ukrzyżowany był, napisano w trzech językach z urąganiem krwawym:
po łacinie
po grecku
po żydowsku.

Tak samo wszelka bezinteresowna prawda ukrzyżowana jest po łacinie – przez literę rzymską, pogańską suchość; po grecku - przez piękność formy ateńskiej, uważanej jako punkt wyjścia, a nie jako punkt dokonania - przez styl dla stylu – pisanie dla wiersza – konwenanse socjalne, nareszcie miękkość i zatracenie serio.

Po żydowsku przez wiarę bez miłosierdzia i handel dla handlu, pieniądze dla pieniędzy – wreszcie kabałę bez otwartego zastawienia się piersiami odkrytymi.

Tak ukrzyżowany jest każdy moment Zbawicielski w każdym, co bezinteresownie krok postępu uczynił – tak samo opisany i omówiony, i z równymiż drwinami krwawymi.

(z listu do Trębickiej, maj 1854)

MANJERYZM

Ku rusztowaniu skoczył akrobata.
Patrz, jak mu w stawach kość się z kością strzyże,
Aż brzękły... Zadrżał... stanął... i nie zlata!
Cierpiał, co któryś z ciągniętych na krzyże,
Lecz dla zdziwienia, nie zbawienia świata!...